اربعین حسینی

اربعین حسینی چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورای سال 61 ق که با 20 صفر مصادف است. براساس برخی از نقل‌ها، اسیران کربلا روز  20صفر سال 61 قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند؛ البته گروهی از علما همچون شیخ مفید و شیخ طوسی تصریح کرده‌اند که اسرا در بازگشت از شام به مدینه رفتند. همچنین جابر بن عبدالله انصاری، در این روز به‌عنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده است. براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع)، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد.

زیارت اربعین از اعمال خاص این روز است و بنابر روایتی از امام حسن عسکری(ع) از نشانه‌های مؤمن دانسته شده است.

20 صفر در ایران تعطیل رسمی است و شیعیان در این روز عزاداری می‌کنند. پیاده‌روی اربعین شیعیان به سوی کربلا، یکی از گسترده‌ترین مراسم عزاداری شیعیان بوده و در زمره بزرگترین اجتماعات مذهبی جهان قرار گرفته است.

««««« ورود به مجموعه موضوعی اربعین »»»»»

ریشه تاریخی

اربعین به معنای چهلم است و 20 صفر را که چهل روز بعد از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورا است، اربعین حسینی یا روز اربعین می‌نامند. طبق نقل‌های تاریخی، جابر بن عبدالله انصاری،‌ صحابی پیامبر اسلام(ص)، به همراه عطیه عوفی در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) به‌عنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است. بنابه نقل کتاب «لهوف»، بازماندگان حادثه کربلا نیز در این روز به کربلا بازگشته و قبر امام حسین(ع) و سایر شهدای کربلا را زیارت کرده‌اند.

بازگشت اسیران به کربلا

 شیخ مفید و شیخ طوسی و کفعمی تصریح کرده‌اند که کاروان اهل بیت (ع)، پس از برگشت از شام، به مدینه رفته‌اند نه کربلا. گروهی مانند محدث نوری و شیخ عباس قمی نیز معتقدند به دلیل دوری مسافت، ممکن نیست بازماندگان کربلا چهل روز بعد از عاشورا به کربلا بازگشته باشند؛ زیرا پیمودن مسیر کوفه تا شام و سپس بازگشت به کربلا در مدت زمان 40 روز، برای کاروان اسرای کربلا ممکن نبوده است. علاوه بر این برخی بر این باورند که گزارش معتبری نیز بر اثبات این رویداد در دست نیست.

گروهی نیز ضمن پذیرش اصل بازگشت کاروان اسرای بازماندگان به کربلا در مسیر شام به مدینه، زمان آن را حدود پایان صفر و اوایل ربیع الاول و یا زمانی بعد از آن دانسته‌اند برخی دیگر، اربعین سال‌های بعد را زمان این رویداد شمرده‌اند.

الحاق سر به بدن

براساس نقل مشهور، سر امام حسین(ع) که در روز عاشورا جدا شده بود، در روز اربعین به بدنش در کربلا ملحق شد. این قول مشترک میان بسیاری از مورخان و اندیشمندان شیعه و سنی است.

ابن شهر آشوب سخن سید مرتضی که گفته است «روایت کرده‌اند که سر امام حسین(ع) با جسد در کربلا دفن شد»، نقل کرده و سپس از قول شیخ طوسی نقل کرده است که به سبب ملحق شدن سر امام به بدن و دفن آن، زیارت اربعین توصیه شده است.

براساس برخی گزارش‌های حدیثی و تاریخی، سر امام حسین(ع) در حرم امام علی(ع) در نجف، قبرستان بقیع در مدینه، دمشق و مصر دفن شده است.

زیارت اربعین

در حدیثی از امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین یکی از پنج نشانه برای مؤمن شمرده شده است. زیارت‌نامه‌ای برای روز اربعین از امام صادق(ع) نقل شده است. شیخ عباس قمی این زیارت‌نامه را در مفاتیح الجنان در باب سوم بعد از زیارت عاشورا غیر معروفه، با عنوان زیارت اربعین نقل کرده است.

به گفته قاضی طباطبایی زیارت روز اربعین در نزد شیعیان زیارت «مَرَدّ الرَّأس» نیز خوانده می‌شود. مَرَدُ الرأس یعنی بازگرداندن سر، و منظور آن است که در این روز که اسرای اهل بیت به کربلا بازگشتند سر امام حسین(ع) را نیز به کربلا آوردند و دفن کردند.

راه پیمایی اربعین

قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء می‌نویسد: حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت مقید بوده‌اند. توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت می‌گیرد یکی از پرجمعیت‌ترین راهپیمایی‌ها در جهان شمرده می‌شود.

روز شمار واقعه عاشورا

سال 60 قمری

15 رجب            مرگ معاویه

28 رجب            خروج امام حسین (ع) از مدینه

3 شعبان             ورود امام(ع) به مکه

10 رمضان         رسیدن نخستین نامه‌های کوفیان به امام(ع)

12 رمضان         رسیدن ۱۵۰ نامه از کوفیان به امام(ع) توسط قیس بن مُسْهِر، عبدالرحمان ارحبی و عُمارَة سَلُولی

14 ‌رمضان          وصول نامه سران و اهالی کوفه به امام(ع) توسط هانی بن هانی سبیعی و سعید بن عبدالله حنفی

15 رمضان         خروج مسلم از مکه به سوی کوفه

5 شوال              ورود مسلم بن عقیل به کوفه

11 ذی‌القعده        نامه مسلم‌بن عقیل به امام حسین و دعوت از ایشان برای آمدن به کوفه

8 ذیحجه            خروج امام حسین(ع) از مکه و قیام مسلم بن عقیل در کوفه

9 ذیحجه            شهادت مسلم بن عقیل در کوفه

سال 61 قمری

1 محرم             یاری خواستن امام از عبیدالله بن حر جعفی و عمرو بن قیس در قصر بنی‌مقاتل

2 محرم             ورود کاروان امام(ع) به کربلا

3 محرم             ورود عمر بن سعد به کربلا با سپاه چهار هزار نفری

6 محرم             یاری خواستن حبیب بن مظاهر از بنی اسد برای یاری امام حسین(ع) و ناکامی او در این مأموریت

7 محرم             بستن آب بر روی امام حسین(ع) و یارانش و پیوستن مسلم بن عوسجه به امام حسین(ع)

9 محرم             ورود شمر بن ذی الجوشن به کربلا و امان‌نامه شمر به فرزندان ام‌البنین

9 محرم             اعلام جنگ لشکر عمر سعد به امام(ع) و مهلت خواستن حضرت از عمر سعد

10 محرم           واقعه عاشورا و شهادت امام حسین(ع)، اهل بیت(ع) و یارانش

11 محرم           حرکت اسرا به سوی کوفه و دفن شهدا توسط بنی اسد (از اهل غاضریه)

12 محرم           ورود کاروان اسیران کربلا به کوفه (دفن شهدا بنابر نقلی)

19 محرم           حرکت کاروان اسیران از کوفه به شام

1 صفر              ورود اهل بیت(ع) و سر امام حسین(ع) به شام

20 صفر            اربعین حسینی و بازگشت اهل بیت امام(ع) به کربلا(بنا به نقلی) و مدینه(به نقل دیگر)

««««« ورود به مجموعه موضوعی اربعین »»»»»

( تصویر کتاب )

نذر فرهنگی برای زائران خارجی اربعین حسینی

نویسنده ای که کتاب خود با عنوان«امام حسین(ع)» را نذر دعوت به اسلام کرد

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، کتاب خود با عنوان «امام حسین(ع)» را برای دعوت به اسلام زائران خارجی اربعین حسینی نذر کرد.

به گزارش گنجینه رضوی، محمدرضا باتوانی عضو تیم ملی کاراته ایران و صاحب مدال‌های مختلف در عرصه ملی و بین‌المللی، یکی از دغدغه‌هایش معرفی امام حسین(ع) برای شاهدان حرکت عظیم اربعین حسینی در عرصه بین‌الملل است.

از آدم(ع) تا حسین(ع)

این اثر که به کوشش محمدرضا باتوانی در قالب پژوهشی و تنها به زبان انگلیسی نوشته شده است، توسط انتشارات نشر فرزانگان در یکهزار نسخه به چاپ رسیده و در قالب نذر فرهنگی میان زائران خارجی اربعین حسینی توزیع شده است.

نویسنده اثر، در خصوص محتوای داستان اینگونه توضیح می‌دهد:کتاب امام حسین(ع) در 82 صفحه با قلمی نرم به روایتی از خلقت انسان می‌پردازد که با تکبر و حسادت شیطان به زمین هبوط می‌کند و سیر زندگی بشر آغاز می‌شود.

وی ادامه داد: طی تاریخ بشریت پیامبران بسیاری به نبوت مبعوث شدند که مورد امتحانات الهی سختی قرار گرفتند که در این اثر به طور خلاصه به آن اشاره شده و تاریخ بشر را تا زمان بعثت پیامبر(ص)، زندگی پنج تن آل عبا و نهایت واقعه عاشورا ادامه می‌دهد.

باتوانی افزود: شیطان از ابتدای خلقت برای تمامی بندگان برگزیده خدا مشکلات ایجاد می‌کند تا بزرگی آنها را کوچک کند اما مقابله پیامبران با جریان وسوسه‌های شیطان خود تاریخ‌ساز است.

وی تصریح کرد: ماحصل این کتاب بیانگر آن است که تمام آفرینش به واسطه وجود 5 تن آل عبا خلق شد و تمامی امتحانات سخت الهی روا شده بر پیامبران الهی یک جا در روز عاشورا نمود پیدا کرد و امام حسین(ع) و خاندان ایشان در مسیر این حرکت الهی در مواجهه با سخترین و ددمنشانه‌ترین رفتارهای تاریخ بشری به مقام راضیه المرضیه رسیدند و مانند یک قهرمان که افتخار یک کشور است ایشان افتخار انسانیت شد.

وی نوشتن این کتاب را فرصتی برای ایجاد نگرش مثبت نسبت به اجتماع بزرگ اربعین خواند و افزود: این اقدام تلاشی بود تا نفوذی در این جریان داشته باشیم تا در نهایت هر فرد خارجی بسته به فرهنگ خود از آن بهره‌مند شود و به دنبال حقیقت حرکت کنند.

اربعین برای کیست؟

وی به مسئله اربعین به عنوان بزرگترین اجتماع جهانی برای امام حسین(ع) اشاره کرد که توجه جهانیان را به خود جلب کرده است که اصلا برای چیست؟ به دنبال چرایی حرکت هستند و اینجا بهترین فرصت برای آشنایی و معرفی این جریان به جویندگان حقیقت است.

باتوانی این جریان را فرصتی طلایی خواند که می‌توان از آن برای معرفی امام حسین(ع) به دنیا تلاش کرد و تصریح کرد: چه بسا کوتاهی در این جریان فرصت را برای گروه‌های ملحدی ایجاد می‌کند که سعی در بد جلوه دادن این حرکت هستند تا جوانان را از امام حسین(ع) و جریان اربعین بترسانند.

نفوذ به جای دفاع

این استاد دانشگاه نفوذ به دل‌ها از طریق جریان اربعین به جای دفاع و بیان ادله برای اثبات حقانیت را زمینه‌ای برای گسترش فرهنگ حسینی در میان انبوهی از حقیقت جویان عالم عنوان کرد و گفت: در این جنگ نرم با چند کلمه کلیدی می‌توان ذهنیت مثبت را در جوینده حقیقت ایجاد کرد تا مسیر درست را انتخاب کند و با ورود به کشتی نجات امام حسین(ع) در مسیر اسلام قدم بردارد.

( نویسنده کتاب )

چاپ کتاب توسط رهبر شیعیان بلژیک

محمدرضا باتوانی به رهبر شیعیان بلژیک به عنوان یکی از خوانندگان این کتاب اشاره کرد و گفت: در راهپیمایی اربعین سال گذشته کتاب در یکی از مسیرهای اربعین به زائری اهدا شد که هیچ کس خبر نداشت او رهبر شیعیان کشور بلژیک است.

وی ادامه داد: ایشان به عنوان یکی از خوانندگان کتاب طی تماسی برای چاپ و انتشار آن برای توزیع میان مسلمانان بلژیک اقدام کرده است.

لازم به ذکر است این اثر نسخه فارسی ندارد و برای تبلیغ میان زائران خارجی اربعین تدوین شده است.

««««« لینک جهت مطالعه کتاب امام حسین (ع) »»»»»

و

««««« لینک جهت دانلود کتاب امام حسین (ع) »»»»»