همزمان با دهه امامت و ولایت شصتمین برنامه سه شنبه های علمی - فرهنگی آستان قدس رضوی برگزار می شود.
برای اولین بار معرفی و معرفی و رونمایی " قدیمی ترین و نفیس ترین نسخه های خطی، اسناد و آثار موزه های موجود در گنجینه رضوی "

حضرت علی (ع) را می‌توان پس از پیامبر (ص) بهترین و باتقواترین انسان‎ها دانست.آیات و روایات متعددی درباره امامت و جانشینی حضرت علی (ع) بعد از حضرت محمد (ص) وجود دارد که از جمله آنها آیه: یا اَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اَطِیعُوا اللَّهَ وَاَطِیعُوا الرَّ‌سُولَ وَاُولِی الْاَمْرِ‌ مِنکمْ (نساء/ 59) می‌باشد که در شأن حضرت علی (ع) نازل شده است.

در هجدهم ذی الحجه سال دهم هجری قمری پیامبر گرامی اسلام (ص) در حجّه الوداع، مردم را در محلّی به نام غدیر خم.

این مکتوبات و آثار ارزشمند اهمیت زیارت را در فرهنگ شیعی و ایرانی جمع و خطبه معروف غدیر را قرائت و حضرت علی (ع) را به عنوان جانشین خود انتخاب نمودند و چنین فرمودند: «من کنتُ مَولاه فهذا علیُ مَولاه، اللهم وال مَن والاه و عاد مَن عاداه».

مجموع اسناد زیارت موجود در گنجینه رضوی، در حدود پنج هزار برگ سنددر مرکز نسخ خطی گنجینه رضوی حدود 587 نسخه خطی از آثار منسوب به حضرت علی (ع) به زبان‎های عربی و فارسی وجود دارد که مشتمل بر احادیث و روایات وارد شده از حضرت می‎باشد.

نسخه خطی «غرر الحکم و دررالکلم»:

یکی از نفیس‌ترین و قدیمی‌ترین آثار موجود در کتابخانه‌های ایران، نسخه خطی غرر الحکم و دررالکلم به شماره 17721 می‌باشد که در گنجینه رضوی نگه‌داری می‌شود. این نسخه که مؤلف آن عبدالواحد بن محمد آمِدی تمیمی(- 510 ق) است، دربردارنده کلمات قصار، احادیث، حکم و مواعظ حضرت علی(ع) و به ترتیب حروف معجم و رعایت سجع تدوین شده ¬است. خط: نسخ عربی 15 سطری، تاریخ کتابت: قرن هفتم هجری قمری، تعداد اوراق: 269 برگ. نسخه تصحیح¬ شده و دارای حاشیه است، جلد: تیماج قهوه¬ای ضربی..

نسخه خطی «کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین(ع)»:

نسخه خطی دیگر نفیس و کهن موجود در گنجینه رضوی، کتاب کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین(ع) به شماره 13833 است. این کتاب از تألیفات حسن بن سدیدالدین یوسف بن مطهر؛ معروف به علامه حلّی (- 726ق)، از اعاظم علمای امامیه و جامع علوم مختلف فقه، اصول، ادب ریاضی، حکمت و کلام و تفسیر است. این کتاب مشتمل بر احادیث و روایات، فضایل، مناقب، امامت و صفات حضرت علی بن ابی طالب(ع) می‌باشد که در محرم سال 710 در چهار فصل تألیف شده ¬است. خط: نستعلیق 19 سطری، زبان: عربی، کاتب: محمدباقر بن محمدشریف در جمادی¬الثانی 974، تعداد اوراق: 69برگ، جلد: تیماج مشکی ضربی ترنج¬دار.

نسخه خطی «الزام النواصب بامامه علی بن ابی طالب (ع)»:

سومین نسخه خطی نفیس مرتبط با حضرت امام علی(ع)، کتاب الزام النواصب بامامه علی بن ابی طالب به شماره 339 است. این کتاب مشتمل بر مقدمه و چند باب و فصل درباره دلائل و نصوص وارده بر اثبات امامت حضرت علی(ع) و ردّ مخالفان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‎السلام است. نظرات در خصوص مؤلف کتاب مختلف است؛ برخی آن را از تألیفات سید بن طاووس و بعضی از شیخ مفلح بن حسن صیمری و یا فرزندش نصیرالدین حسین دانسته¬اند. خط: نسخ شكسته مختلف السطر،كاتب: سيف بن احمد ليثى حلى در 16 جمادى الاول 977 در قزوين، نسخه مصحح و با نسخه‏هاى شيخ محمد حبائى و محمد بن شمس‎الدين قطيفى مقابله شده است، تعداد اوراق: 23 برگ.

قدیمی‎ترین اسناد:

اسناد به جای مانده از تشکیلات اداری آستان قدس رضوی از دوره صفویه به بعد نشان می‎دهد که در روز دهم و 18 ذی الحجه مجالس ویژه‎ای برای بزرگداشت این اعیاد در حرم رضوی بر گذار می‎شده است. مطابق این اسناد مشخص می‎شود که در دوره صفویه و افشاریه و قاجاریه در این روز مجلس جشنی برپا می‎شده است و در آن غذا، شربت و شیرینی به حاضران داده می‎شده است. مطابق اسناد موجود نماز عید قربان در حرم رضوی از دوره صفویه اقامه می‎شده و خلعت به خطیب آستانه و پیش‎نماز در روز عید غدیر و قربان داده می‎شده است. قدیمی‎ترین سند موجود در برپایی جشن عید قربان (عید اضحی) در حرم رضوی، به سال 1016ق بر‎می‎گردد که به خطیب و حافظ قرآن حرم مطهر، خلعت داده شده است و قدیمی‎ترین سند مربوط به عید غدیر نیز مربوط به سال 1019ق است.

در دوره قاجاریه نیز جشن‎های مربوط به عید قربان و غدیر بسیار مفصل برگزار می‎شده است. این مجالس به طور رسمی در ایوان طلای صحن عتیق و یا گنبد الله ویردی خان و با حضور متولی باشی، والی خراسان و سایر صاحب منصبان آستانه برگزار می‎شده است. چراغانی حرم، نواختن نقاره، برپایی مجلس سلام و دادن «اشرفی» به ویژه در روز عید غدیر از دیگر نکاتی است که در اسناد به آن اشاره شده است.

نفیس‎ترین آثار موزه‎ای:

تابلوی گل و مرغ و مینیاتور خوشنویسی شده «غدیر؛ ولایت حضرت امام علی‌ علیه‌السلام»، با تکنیک اکریلیک و گواش که توسط رضا بدرالسماء (نقاش)، سیدمسعود آقامیری (مذهب) و سید رسول آقامیری (خوشنویس) ساخته شده است.

تابلوی «ولایت حضرت علی (علیه‎السلام)» که توسط حسین رزاقی به سبک مینیاتور و تکنیک اکریلیک، در سال 1375 شمسی در مشهد ساخته شده است.

تابلوی «واقعه غديرخم» که توسط سید فضل‎الله هاشمی، با تکنیک رنگ و روغن روی چوب در سال 1386 شمسی ساخته شده است.

تهیه و پژوهش: جواد فرهمندنژاد، سید رضا صداقت حسینی، جمشید امیریان، زهرا فاطمی مقدم