
روزنامه نگاری ایران به دوره قاجار و سلطنت محمد شاه بر می گردد، در سال 1215 شمسی، میرزا صالح شیرازی که از فرنگ دستگاه چاپ وارد ایران کرده بود، نخستین نشریه ادواری فارسی زبان ایران را که « کاغذ اخبار» می نامند، منتشر کرد. در سال 1265قمري در شهر اروميه به زبان آسوري، نخستين نشريه غيرفارسي ايران و دومين نشريه ايران با نام "زاهرير دباهرا" به معناي پرتو روشنايي چاپ شد. پس از این دو نشریه، به دستور امیرکبیر صدر اعظم ناصرالدین شاه، دومین روزنامه فارسی زبان با عنوان «روزنامه وقایع اتفاقیه» در سال 1267 قمری منتشر گردید.

از سال 1215 شمسی که نخستین روزنامه ایران چاپ شد تا 1304 شمسی که سلطنت قاجار به پایان رسید 90 سال طول کشید و در این فاصله بیش از 1100 عنوان نشریه فارسی در داخل و خارج از کشور منتشر گردیده است. چاپ مطبوعات در دوره قاجار فرایند پر فراز و نشیبی دارد. اوج روزنامه نگاری این زمان به دوره مشروطه و به ویژه زمانه سلطنت احمد شاه قاجار برمی گردد.
کتابخانه آستان قدس رضوی که قدمتی بیش از 1000 سال دارد و گنجینه ای از نفایس و منابع خطی ایران و جهان را در خود جای داده و هر روزه پذیرای بسیاری از محققین می باشد، توجه به فراهم آوری مطبوعات را از زمان وقف قدیمی ترین نسخه «روزنامه وقایع اتفاقیه» از سوی اشرف السلطنه (همسر اعتماد السلطنه مدیر روزنامه) به سال 1334 قمری در دستور کار قرار داده است.
قدیمی ترین نشریه آرشیو که نسخه های آن قابل استفاده محققان است همان «روزنامه وقایع اتفاقیه» می باشد، هرچند تصویری تک صفحه از یکی از شماره های نشریه «کاغذ اخبار» میرزا صالح شیرازی و «زاهریر دباهرا» دومین نشریه ایران به زبان ارمنی در آرشیو مطبوعات موجود است
تا کنون، تعداد 425 عنوان از نشریات منتشر شده در دوره قاجار جذب شده است.265 عنوان از نشریات دوره قاجار موجود در آرشیو مطبوعات کتابخانه آستان قدس رضوی در دوره پادشاهی احمدشاه منتشر شده اند، در حالیکه 97 عنوان متعلق به دوره محمد علی شاه، 36 عنوان مربوط به دوره مظفرالدین شاه و 26 عنوان مربوط به دوره ناصرالدین شاه قاجار می باشد. از دوره محمد شاه نیز تنها یک صفحه تصویری از روزنامه «کاغذ اخبار» موجود است.
از ویژگی های نشریات دوره قاجار موجود در آرشیو مطبوعات کتابخانه آستان قدس رضوی، فراهم آوری بیشترین عناوین نشریات منتشر شده در خراسان نسبت به سایر آرشیوهای مطبوعات ایران می باشد، وجود عناوینی چون نشریه فرانسوی زبان «Echo de Press» دومین نشریه فرانسوی زبان ایران که نسخه ای از آن تا کنون در هیچ جای دنیا دیده نشده است.
لیست روزنامه های منتخب دوره قاجار به شرح ذیل می باشد : (این لیست در آینده به صورت الفبایی تنظیم خواهد شد. )
1-آزادیستان
|
2- بشارت
|
3- آذربایجان |
4- روزنامه وقایع اتفاقیه
|
5- بوستان
|
6- تازه بهار
|
7- طب کنونی
|
8- بلدالامین
|
9-خورشید
|
10-خراسان (طباطبائی)
|
11-اخلاق |
12-سعادت ایران
|
13-ایران نو
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|