کتابخانه دیجیتـــــــال آستان قدس رضوی

Digital Library of Astan-e Quds-e Razavi

پنجاه و هشتمین سه شنبه های فرهنگی  

 

 

همزمان با ولادت حضرت امام رضا علیه السلام و دهه کرامت
پنجاهمین برنامه سه شنبه های فرهنگی آستان قدس رضوی برگزار میشود
برای اولین بار معرفی افتتاح و رونمایی آثار منابع و خدمات گنجینه رضوی در دهه کرامت با حضور تولیت معزز آستان قدس رضوی
سه شنبه دهم تیر ماه 1399 / هشتم ذی القعده 1441
حرم مطهر رضوی، صحن کوثر، موزه قرآن و هدایای مقام معظم رهبری

 


سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی دارای 13میلیون و500 هزار برگ سند تاریخی، 2 میلیون نشریات ادواری، 65 هزار نسخه کتاب چاپ سنگی، 106 هزار نسخه خطی و هزاران اثر موزه ای است.

این سازمان با هدف معرفی آثار و منابع نفیس موجود در گنجینه رضوی به پژوهشگران و علاقه مندان به آثار تاریخی و فرهنگی، از اسفند 1397 اقدام به برگزاری برنامه فاخر سه شنبه های فرهنگی نمود که تاکنون 58 برنامه برگزار شده است.

در اواخر سال 1398 به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، این برنامه ارزشمند به صورت غیر حضور و در فضای مجازی منتشر شد.

در پنجاه وهشتمین برنامه سه شنبه های فرهنگی آستان قدس رضوی به افتتاح و رونمایی آثار، منابع و خدمات گنجینه رضوی پرداخته شده است:

1. رونمایی از قدیمی ترین صندوق پوش موجود در گنجینه رضوی:

مرقد مطهر امام رضا (علیه السلام) دارای حجمی مکعب صندوقی شکل می باشد. برخی مورخان عقیده دارند که پس از مدفون شدن امام رضا( علیه السلام) در طوس، روی قبر مبارک ایشان علامت و صندوقی گذاشته اند. البته برخی دیگر زمان ساخت و نصب صندوق را حدود سال 500ق می دانند. ابن بطوطه که در سال 734 ق، قسمتی از خراسان را دیده، در کتاب «تحفه الانظار»، ضمن توصیف شهر مشهد می نویسد: «بر روی مرقد حضرت رضا (علیه السلام) صندوقی چوبی با صفحات نقره ای نصب شده».

قدیمی ترین صندوق پوش موجود در گنجینه رضوی، «صندوق پوش زربفت حاجی اسوار لاهیجی» به تاریخ 952ق است. این صندوق پوش از جنس ابریشم و گلابتون و دارای دو قطعه است که حاشیه و کتیبه ای با طرح محرمات و مزین به نقوش گیاهی و پرنده دارد. صندوق پوش مرقد مطهر، حاشیه های پهن افقی در چهار ردیف دارد که سوره مبارکه فتح به خط ثلث روی آن بافته شده است. در نوارهای عمودی محرماتی این صندوق پوش، نام اهداکننده، بافنده، محل بافت، تاریخ بافت، اسماء متبرکه و دعای نادعلی بافته شده است: «کرده است این تحفه نظر مرقد شاه جهان/ کالجار حاجی اسوار از دیار لاهیجان»، «شد به توفیق حی سبحانی عمل میر نظام کاشانی»، «عمل میر نظام کار رشت سنه 952».

کتیبه های اسمای متبرکه «یا الله»، «یا محمد» و «یا علی» با سه طرح در حاشیه های محرماتی، به صورت عمودی و افقی در حاشیه های لبه اثر بافته شده است. در بافت این صندوق پوش هم مانند همه پارچه های زربفت، علاوه بر کاربرد نخ های گلابتون طلایی بسیار ظریف، از تاروپود ابریشمی استفاده شده است. ابریشم به کاررفته در این اثر، بارنگ های طبیعی، گیاهی و معدنی رنگ آمیزی شده، گلابتون آن نیز زرّین و سیمین است. آستر صندوق پوش ابریشمی، بنفش ارغوانی و فن بافت کج راه است.

ویژگی مهم این اثر این است که ابعاد آن نشانگر اندازه‎های صندوق مرقد مطهر امام رضا (علیه السلام) می باشد. این اثر، باتوجه به تاریخ بافت آن، قدیمی ترین صندوق پوش مرقد مطهر امام رضا (علیه السلام) است. همچنین وجود مشخصات واقف، بافنده، محل بافت و تاریخ اثر، در زمره دستبافته های نفیس دوره اسلامی در ایران و جهان، موجود در گنجینه رضوی است.

2. رونمایی از فهرست نسخه های خطی کیمیا و صنعت:

بیست ونهمین جلد از فهارس نسخ خطی گنجینه رضوی با موضوع كيميا و صنعت است که اسفند سال 1398 به چاپ رسید. در این فهرست، 800 نسخه خطي فارسي و عربي در موضوع كيميا و صنعت معرفي شده است. در تهيه اين فهرست، تمام قواعد فنی و استاندارد فهرست نويسي رعایت شده است. اين اطلاعات در دو بخش كتابشناسي و نسخه شناسي تهيه و آماده ارائه خدمات به پژوهشگران مي باشد. کیمیا در نزد قدما علمی است که از تحویل بعضی معادن به برخی دیگر بحث می کند و در نزد متأخران، علم یا صنعتی است که طبیعت و خواص همه اجسام از طریق حل و ترکیب آنها، مورد بحث قرار می گیرد.

این کتاب دارای سخن ناشر، مقدمه و 472 صفحه متن، نمایه و تصاویر برخی نسخه های نفیس است که زیر نظر مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی تدوین و چاپ شده است.

سایر برنامه های دهه کرامت:

3. رونمایی از فاز آزمایشی بازدیدِ مجازیِ موزة قرآن و هدایای مقام معظم رهبری و تالار آثار استاد فرشچیان.

4. رونمایی از پایگاه آرشیو دیجیتال نشریات با محوریت مطبوعات تولید شده در آستان قدس رضوی. این پایگاه مشتمل بر 150 عنوان و بيش از 15 هزار روزنامه، مجله و ويژه نامه می باشد.

5. رونمایی از ایستگاه مطالعاتی نسخه های خطی دیجیتال.

6. افتتاح 5 ایستگاه مطالعه دیجیتال در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به صورت آنلاین.

7. رونمایی از پایگاه موضوعی کریمه اهل بیت؛ حضرت معصومه (سلام الله علیها).

8. رونمایی از تمبر سه شنبه های فرهنگی، حاوی شانزده قطعه تمبر با تصویر نفایس موجود در گنجینه رضوی.

سه شنبه های علمی- فرهنگی آستان قدس رضوی

10 تیر 1399/ 8 ذی القعده 1441

  

تعداد کل فراداده ها

0

تعداد منبع دیجیتال

193,675,125

logo-samandehi
کتابخانه دیجیتــــــــال آستان قدس رضوی

کتابخانه دیجیتــــــــال آستان قدس رضوی

Digital Library of Astan-e Quds-e Razavi

digital.aqr.ir

کلیه حقوق این سایت مربوط به آستان قدس رضوی می باشد .